Wybuch superwulkanu Toba około 74 tys. lat temu na Sumatrze sprawił, że przodkowie ludzi znaleźli się na granicy wyginięcia - twierdzą naukowcy, którzy przeprowadzili symulację komputerową skali erupcji.


Według badaczy, z głębi ziemi wydostały się olbrzymie ilości magmy i popiołów wulkanicznych, a temperatury spadły o około 10 stopni Celsjusza. Badanie opisuje "New Scientist". W dzisiejszych czasach eksperci obawiają się wybuchu superwulkanu Yellowstone.



Obecnie krater wulkanu Toba jest wypełniony wodą, tworząc jezioro o długości 100 kilometrów i 35 km szerokości. Po środku jeziora jest wyspa, dawniej zamieszkiwana przez plemię kanibali.

Na podstawie symulacji, naukowcy wyliczyli, że superwulkan Toba wyrzucił do atmosfery ponad stukrotnie więcej aerozoli niż uznawana za drugą co do wielkości w XX wieku erupcję góry Pinatubo na Filipinach w 1991 roku.

Popiół z erupcji Toba geolodzy znaleźli m.in. w Indiach, w Oceanie Indyjskim, Zatoce Bengalskiej i Morzu Południowochińskim. Tak olbrzymia eksplozja spowodowała spadek temperatur globalnych aż o 10 stopni C. Zdarzenie to badacze nazywają "zimą wulkaniczną" lub "początkiem małej epoki lodowcowej", która trwała przez około dziesięć lat. Wyniki badania opisał w "Journal of Geophysical Research-Atmospheres" Hans Graf z Uniwersytetu w Cambridge.

Z kolei prof. antropologii Uniwersytetu w Illinois Stanley Ambrose, który prowadził badania wspólnie z prof. Martinem Williamsem z Uniwersytetu w Adelajdzie uważa, że Toba spowodował spadek temperatur o 16 stopni Celsjusza.

Stało się tak dlatego, że jasny popiół wulkaniczny, odbijał promienie słoneczne od powierzchni ziemi. Promienie słoneczne przez kilka lat hamowały wulkaniczne aerozole siarki. Aerozole absorbowały też parowanie wody w atmosferze, co spowodowało, że przez następne kilka lat po wybuchu klimat stał się bardzo suchy. W konsekwencji szybko wyginęły lasy i wiele ssaków. Drastycznie, zaledwie do kilku tysięcy, spadła populacja gatunku Homo sapiens - czytamy w piśmie "Paleography, Paleoclimatology, Paleoecology".

Ambrose postawił tezę, że erupcja Toba i ochłodzenie, wyjaśnia wykształcenie się u ludzi wąskiego gardła, które - jak twierdzą genetycy - pojawiło się między 50 tys. a 100 tys. lat temu. Brak różnorodności genetycznej wśród ludzi żyjących obecnie sugeruje, że ludzie z tamtego okresu byli bliscy wyginięcia - twierdzi naukowiec.

Superwulkany powstają zazwyczaj wskutek potężnej eksplozji magmy zalegającej w olbrzymim zbiorniku magmowym kilka kilometrów pod powierzchnią ziemi. Erupcje superwulkanów są tysiące razy silniejsze od największych erupcji zwykłych wulkanów. Objętość wyrzucanego materiału wulkanicznego przekracza 1 tys. km sześciennych. Wybuchają one średnio co 50-100 tysięcy lat i powodują wtedy zniszczenia w promieniu setek tysięcy kilometrów.

Naukowcy o takich erupcjach wiedzą dzięki badaniom geologicznym. Nie dochodziło do nich bowiem w czasach historycznych.

Dotychczas eksperci prześledzili ślady kilkudziesięciu wybuchów superwulkanów. Ostatni z nich nastąpił około 26,5 tysiąca lat temu w Nowej Zelandii, gdzie eksplodował superwulkan Taupo. Dużo wcześniej - ponad 2 mln lat temu, 1,3 mln lat temu i 640 tys. lat temu wybuchał superwulkan w Parku Narodowym Yellowstone. Jest on nad tzw. plamą gorąca. Jego komora magmowa znajduje się na głębokości 5-10 kilometrów pod powierzchnią ziemi. Ostatnio lawa wypływała z niego około 70 tys. lat temu.


Eksperci uważają, że może on się uaktywnić zarówno w ciągu najbliższych kilku tysięcy lat, jak i w ciągu najbliższych kilkunastu lat. Twierdzą, że aktywność tego wulkanu wyraźnie rośnie.

W latach 1987-1995 dno kaldery najpierw opadło o około 11 cm, a potem zaczęło się podnosić na północnej stronie superwulkanu, by w latach 1997-2003 wypiętrzyć się o 12 cm. W tym czasie jego centralna część opadła. Amerykańcy naukowcy twierdzili wówczas, że magma przepłynęła z centralnej części na północną stronę. Między 2004 a 2006 rokiem nastąpił zwrot - północna część obniżyła się o 8 cm, a część centralna podniosła się o 18 cm. Centralna część wypiętrzała się więc w tempie 7 cm rocznie w ciągu minionych 20 lat. Zdaniem naukowców z Uniwersytetu Utah w Salt Lake City i US Geological Survey, jest to najszybsze tempo zmian od początku prowadzenia pomiarów w 1923 r.


źródło: www.niewiarygodne.pl